Gebelik sırasında hormonlarda meydana gelen değişiklikler nedeniyle yatkınlığı olan kişilerde şeker hastalığı ortaya çıkar. Toplumun özelliklerine göre tüm gebeliklerin %6-7’sinde şeker hastalığı görülür. Bunların % 90’ı gestasyonel, yani gebelikte ortaya çıkan diyabettir.
35 yaş üstü annelerde, obezlerde, daha önce doğurulmuş iri bebek veya gebelikte ortaya çıkan diyabet öyküsü olanlarda ve ailesinde diyabet öyküsü olanlarda görülme sıklığı daha fazladır.
Gebelik diyabeti gebeliğin 24-28. haftalarında yapılan seker yükleme testi ile tespit edilir. Bu testler her gebelikte yapılmaktadır. Gebelikte adı yanlışlıkla şeker yükleme testi olarak bilinen ve gerçek bilimsel adı “Glukoz Tolerans Testi” olan gebelik şekeri hastalığının tanı testinin anneye veya fetüse bir zararı yoktur.
Oral glukoz tolerans testi tek aşamalı veya iki aşamalı olarak yapılır. 75 gr. glukoz tek aşamalı yükleme testinde 8 saatlik açlık sonrası şeker içildikten sonra 1. ve 2. saatte kan değerlerine bakılır.
50 gr şeker testi ise aç olmadan bakılan test ile 1. saat kan şekeri ölçümü ve eğer yüksek ise 100 gr.’lık 1., 2. ve 3. saatte kan şekeri değerlerine bakılan testlerdir. Bu testlere sadece açlık ve tokluk şekerlerinin bakıldığı tahliller alternatif değildir.
Gebelik diyabeti tespit edilen hastalarda tedavi kan şekeri regülasyonunun diyet ve egzersiz ile normal seviyelerde tutulmasını sağlamaktır. Eğer başarılı olunamazsa tedavide insülin uygulaması yapılmalıdır. Evde kendi kendine kan şekeri takibi öğretilir ve tıbbi beslenme tedavisi anlatılır.
Tıbbi beslenme tedavisindeki amaç; gebenin diyetinde karbonhidrat, protein ve yağ dengesini düzenlemektir. Açlık kan şekerinin 95 mg./dl altında tutulması ve 1. saat tokluk 145 ve 2. saat tokluk şekerinin 125’nin altında tutulması hedeflenir.
Eğer tıbbi beslenme tedavisi ve egzersiz ile hedeflenen kan şekeri değerlerine ulaşılmadıysa gebeye insülin tedavisi önerilir. İnsülin başlandıktan sonrada gebe diyet yapmaya ve kendi kendine kan şekeri ölçümüne devam etmelidir.